Klaas Kloosterboer
Grote schilderijen in een stad van formaat.
In Rotterdam zien ze het groot: de grootste haven van Europa, grootse architectuur, de grootste badeend ter wereld... En nu ook de grootste schilderijen. In wat wellicht ook een van de grootste artistieke projectruimtes ter wereld is - een voormalige onderzeebootloods - krijgen we werk te zien van Klaas Kloosterboer, Jim Shaw en Chris Martin. Kloosterboer toont bestaande schilderijen maar maakte in situ ook nieuw werk. Het gaat om enorme beschilderde lappen, op maat van de enorme loods. Een geniale vondst zijn de twee parallelle rails waaraan de werken ophangen. Door middel van een aandrijfsysteem schuiven die in tegengestelde richting langs elkaar heen. Het resultaat is een soort schilderijenfabriek, de steeds wisselende combinaties van individuele werken vormen steeds nieuw werk. Geen enkele blik op de zaal is daardoor uniek, een statisticus zou voorrekenen dat het aantal mogelijkheden oneindig is. Wachten op de "mooiste" combinatie is verleidelijk, maar zinloos. De schilderijen op zich zijn monochrome doeken, soms wit met gekleurde stippen à la Damien Hirst of met uitgestanste tekst. Soms zijn de doeken aaneengenaaid in de vorm van een pak of een broek, soms is er een enorme prop mee gemaakt (alsof de kunstenaar ontevreden was met het schilderij). In elk geval zijn we ver verwijderd van figuratie en abstract kunnen we dit ook al niet noemen want wat is er dan precies geabstraheerd?
Ook Shaw pakt uit met grote formaten. Logisch in zo een gigantische ruimte, maar niet evident als je figuratief werkt. De kunstenaar heeft daar echter een handige oplossing voor: hij koopt doeken die ooit als theaterdecor zijn gebruikt en schildert erop. De inhoud varieert nogal: mythische figuren, woekerende bomen, een stroperige/dradige massa, huishoudapparatuur op de voorgrond, een stoomboot op een rivier, een modernistisch huis op een heuvel, het Capitool in Washington als achtergrond... Soms schildert hij de voorgrond apart en plaatst hem los voor het decor. De toevoegingen zijn dikwijls in stripstijl en steken mooi af tegen de vervaagde achtergronden. Alles lijkt losweg bij elkaar geassocieerd: surrealisme op zijn best met massa's mogelijke verhaallijnen. De suggestie is er toch een van wrange commentaar op de kapitalistische samenleving, de referentie naar Dali's schilderij getiteld "Voorgevoel van Burgeroorlog" geeft de sfeer goed weer. Mooi werk, maar Shaw heeft nog trucs in zijn mouw. Verspreid in de ruimte stuiten we op sculpturen (zgn droomobjecten, oa een piano in de vorm van een monster), op olieverfschilderijen (hypperrealistische gezichten op een abstract-expressionistische achtergrond op gewoon formaat) en zelfs op stripverhalen (die episodes uitbeelden uit de geschiedenis van een zelfbedachte religie, het zgn Oisme). Niet te zien is een werk dat bestaat uit een collectie van amateurschilderijen (gekocht in kringloopwinkels en op rommelmarkten) en deels in bezit zou zijn van een Belgische verzamelaar.
Zonde om deze review te beëindigen met de kunstenaar die mij niet heeft kunnen overtuigen, mn Chris Martin. Waar Kloosterboer de abstracte en Shaw de figuratieve toer opgaat, lijkt het of Martin geen keuze kan maken: beide expressievormen zijn aanwezig. Misschien juist daarom kan het resultaat niet tippen aan het werk van Kloosterboer en Shaw. Bovendien kan Martin niet altijd het door de omvang van de loods opgelegde formaat aanleveren, links en rechts hangen kleine werkjes die op zich wel verdienstelijk zijn maar door de ruimte worden opgeslokt. De figuratieve werken op groot formaat zijn aandoenlijk: het gaat om bijgewerkte prints van beeldcollages. Deze waarop de achtergrond nog goed te zien is (met menselijke figuren als kabouters in een bos van paddestoelen) is gewoon een grote afdruk van een collage, het formaat geeft daaraan weinig meerwaarde. De andere afdruk is compleet overschilderd, iets wat enkel te zien is in YouTube-filmpjes van de voorbereidende in situ activiteiten van de kunstenaars. Eigenlijk zet het werk van Martin ons terug met de voeten op de grond: het is dan toch niet evident om zo groot te werken. Het is een mirakel dat Kloosterboer en Shaw daar wel in gelukt zijn. Respect!
Jim Shaw
Chris Martin
