The Mission, 2000, olieverf op doek.
De kunstenaar beschouwt zichzelf dan ook niet als een producent van aantrekkelijke werkjes, absoluut niet. Hij werkt aan een oeuvre dat vooral een plaats verdient in de grote musea en eigenlijk niet thuis hoort boven de sofa van deze of gene kunstverzamelaar. Hij werkt in reeksen en daar kregen we in Bozar mooie selecties uit te zien. Ze worden ook alsmaar sterker. In de Mwana Kitongo reeks vind ik zowel heel mooie als heel lelijke werken, maar in de latere 9/11 serie kan ik van bijna elk schilderij genieten. Wat Tuymans doet lijkt op het eerste zicht een gigantisch anachronisme. Waarom in hemelsnaam foto's naschilderen? Zeker in de jaren tachtig, toen Tuymans begon, werd schilderen als voorbijgestreefd beschouwd. Nochtans hadden kunstenaars als Warhol en Richter op dat moment al bewezen dat met fotografie in de schilderkunst wel degelijk iets te doen valt. Warhol verwerkte populaire foto's op een grafische manier, Richter schilderde fotorealistischer dan de fotorealisten (bijvoorbeeld door het beeld te vervagen). En Tuymans? Die exploiteert het geschiedkundig aspect van fotobeelden, hij is in zekere zin een historieschilder. Dat blijkt uit zijn onderwerpskeuze, het gebruik van documentair foto- en filmmateriaal en uit het overnemen van de typische esthetiek ervan. De foute kleuren van een polaroid, de slordige kadrering van een nieuwsfoto. Tuymans verruimt ons visueel referentiekader door dit te schilderen, we zouden er anders amper bij stilstaan. De techniek die hij gebruikt is trouwens een unicum, het is zijn hoogstpersoonlijke toevoeging aan de schilderkunstige tradititie. Hij schildert met olieverf als was het waterverf: te beginnen met de lichtste kleuren en laag over laag steeds donkerder. Intussen is zijn carrière al 25 jaar bezig. In de documentaire van Canvas is te zien hoe ernstig hij daaraan werkt. Hij is er ook wel degelijk op vooruit gegaan. Toen ik in 2004 naar Tate Modern in Londen trok had ik nog mijn twijfels, voor de zekerheid liet ik mijn bezoek aan zijn tentoonstelling samenvallen met die van Hopper. "Les Revenants" in 2007 in Zeno X en "Against the Day" in 2009 in Wiels kon ik al beter smaken. Maar met deze retrospectieve weten we nu wel zeker dat Tuymans incontournable is. Nog een kleine anekdote: Jan Hoet wist dat al in 1990, toen hij het werkje "Body" voor het toenmalig Museum voor Schone Kunsten kocht. Ik zag het in 2001 hangen in Watou en ik vond het verschrikkelijk lelijk. Nog altijd, maar nu straalt er wel het belang van een gans oeuvre op af.
Leopard, 2000, olieverf op doek. Een klassieker uit de Mwana Kitongo reeks.
Ignatius van Loylola, 2006, olieverf op doek.
Apotheek, 2003, olieverf op doek.